ช่วงปลายปีของทุกปีถือเป็นช่วงไพรม์ไทม์ที่คลังสินค้าของ RCB Auctions สถาบันการประมูลศิลปวัตถุและโบราณวัตถุชั้นนำของไทย จะเต็มไปด้วยชิ้นงานล้ำค่าที่ถูกเก็บสะสมไว้ตั้งแต่ต้นปี ช่วงเวลานี้นักสะสมจะได้ตื่นตาตื่นใจไปกับศิลปวัตถุและโบราณวัตถุชิ้นไฮไลต์ที่ถูกทยอยนำออกมาประมูล โดยนอกจากการประมูลประจำเดือนที่มักจัดขึ้นในวันเสาร์แรกของทุกเดือน ยังมีการประมูลครั้งใหญ่ที่จัดขึ้นในเดือนธันวาคมของทุกปีด้วย
เมื่อไม่นานมานี้ HELLO! มีโอกาสไปเยือน RCB Auctions ที่ชั้น 4 ริเวอร์ ซิตี้ แบงค็อก พร้อมพูดคุยกับ คุณลินดา เชง กรรมการผู้จัดการ ริเวอร์ ซิตี้ แบงค็อก ถึงความเป็นมาตลอดเกือบ 4 ทศวรรษ และความเปลี่ยนแปลงของสถาบันการประมูลแห่งนี้ ที่ทำให้ปัจจุบันไม่ได้เป็นเพียงสถานที่รวมตัวของเหล่านักสะสมผู้คร่ำหวอดอยู่ในวงการศิลปวัตถุหรือวัตถุโบราณเท่านั้น แต่ยังมีคนรุ่นใหม่จำนวนไม่น้อยที่เริ่มเข้ามาสัมผัสและสนุกไปกับศึกษาประวัติศาสตร์และการประมูลมากขึ้น
RCB Auctions เปิดดำเนินงานมานานกว่า 38 ปี โดยได้รับพระมหากรุณาธิคุณจาก สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเป็นประธานในพิธีเปิดเมื่อวันที่ 26 กรกฎาคม พ.ศ. 2528 คุณลินดา เชง เล่าว่า “ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา RCB Auctions เป็นสถาบันการประมูลศิลปะและวัตถุโบราณชั้นนำของประเทศไทย ที่สร้างประสบการณ์อันแตกต่างและทรงคุณค่าให้กับนักประมูล ไม่ว่าจะเป็นการคัดสรรของหายากหลากหลายประเภททั้งเครื่องเบญจรงค์, เครื่องลายคราม, เครื่องเงิน, เครื่องถม, กาน้ำชาอี้ซิง, ศิลปวัตถุของไทย ตลอดจนเฟอร์นิเจอร์ และของตกแต่งอื่น ๆ ทำให้ดึงดูดนักสะสมที่มีความสนใจหลากหลาย นอกจากนี้ยังยึดมั่นในกระบวนการประมูลที่โปร่งใสและยุติธรรม จึงได้รับความไว้วางใจจากทั้งผู้ประมูล และลูกค้าหลายคนที่นำมรดก หรือของเก่าแก่ที่ตกทอดจากรุ่นสู่รุ่นมาร่วมประมูลด้วย
“เมื่อก่อนประเทศไทยมีความเชื่ออย่างหนึ่งที่แตกต่างจากหลายประเทศ คือการนำของเก่าแก่ หรือมรดกตกทอดในตระกูลออกมาขาย ถือเป็นเรื่องเสียหน้า แต่ความจริงแล้วมีผู้คนจากตระกูลใหญ่ ๆ และผู้มีชื่อเสียงมากมายที่เลือกช่องทางประมูลในการส่งต่อของเก่าเหล่านั้น เพราะนอกจากได้ราคาดีแล้ว ยังมั่นใจได้ว่าของเก่าแก่หรือวัตถุโบราณเหล่านั้นจะถูกส่งต่อไปยังผู้ที่มีความรู้และชื่นชมในของสิ่งนั้นอย่างแท้จริง”
การนำสิ่งที่ตกทอดจากครอบครัวมาขายต่อไม่ใช่เรื่องที่ต้องรู้สึกเสียหน้า โดยเฉพาะในปัจจุบันที่คนรุ่นใหม่เกิดขึ้นมากมาย ครอบครัว และที่อยู่อาศัยมีขนาดเล็กลง การดูแลของเก่าแก่ชิ้นหนึ่งจึงเป็นเรื่องยาก ยิ่งไม่มีความรู้เกี่ยวกับมูลค่าของเก่า การประมูลนับเป็นอีกหนึ่งตัวเลือกที่ดีในการส่งต่อสมบัติล้ำค่าเหล่านั้น ให้ไปอยู่ในมือของคนที่สามารถดูแลของชิ้นนั้นได้เป็นอย่างดี”
คุณลินดา เชง
สำหรับความนิยมของวงการประมูลของเก่าแก่ในบ้านเรา คุณลินดา บอกว่า “ปัจจุบันยังได้รับความสนใจอยู่มาก โดยการประมูลแต่ละรอบ มีทั้งผู้ที่เข้ามาสังเกตุการประมูลและผู้ร่วมประมูลประมาณ 500 คน และมีผู้ที่ประมูลแข่งขันราคากันราว 100 คน ในจำนวนนี้กลุ่มนักสะสมหน้าใหม่และนักประมูลรุ่นเยาว์ที่อายุต่ำกว่า 35 ปี อยู่ถึงร้อยละ 5-10 ของลูกค้า และกำลังเติบโตขึ้นอย่างเรื่อย ๆ และเพื่อเป็นการสนับสนุนให้กลุ่มรุ่นเยาว์และนักสะสมหน้าใหม่เข้าเรียนรู้และสัมผัสการประมูลมากขึ้น จึงได้ร่วมมือกับ Invaluable แพลตฟอร์มการประมูลที่ได้รับความนิยมทั่วโลก ในการเปิดช่องทางการประมูลทางเว็บไซต์ หรือ Timed Auctions ซึ่งเป็นการขยายการเข้าถึงการประมูลไปยังทั่วโลก รวมไปถึงกลุ่มนักสะสมรุ่นใหม่ด้วย”
อย่างไรก็ตาม แม้ว่าจะมีการประมูลทางเว็บไซต์เพิ่มเติมเข้ามา แต่ยังคงการประมูลแบบสด หรือ Live Auctions ไว้ ซึ่งคุณลินดากล่าวถึงความแตกต่างระหว่างการประมูลทั้ง 2 รูปแบบว่า “การประมูลแบบ Live Auctions มักมุ่งเป้าไปที่สินค้าหายากและมีมูลค่ามากกว่า มีช่วงราคาตั้งแต่หลักหมื่นบาทถึงล้านบาท การประมูลสดนี้มีไว้สำหรับนักสะสมและผู้ที่กำลังมองหาสินค้าที่มีมูลค่าสูงและมีความพิเศษอย่างศิลปวัตถุและโบราณวัตถุที่หายาก ผู้ประมูลสามารถเข้าร่วมการประมูลทั้งแบบออนกราวน์ด ออนไลน์ และทางโทรศัพท์ แต่ต้องมีการลงทะเบียนร่วมประมูลล่วงหน้า และหากเป็นการร่วมประมูลครั้งแรก ต้องมีการวางเงินประกันจำนวน 50,000 บาท ส่วนการประมูลแบบ Timed Auctions เน้นไปที่ของชิ้นเล็กลงมาหน่อย รวมไปถึงงานศิลปะและของตกแต่งสมัยใหม่ เพื่อเข้าถึงกลุ่มลูกค้าที่กว้างขึ้น สินค้ามีราคาตั้งแต่ไม่กี่พันบาทไปจนถึงถึงหลายหมื่นบาท”
การประมูลทั้งแบบ Live Auctions และ Timed Auctions จะมีช่วง ‘พรีวิว’ เปิดให้นักสะสมและผู้ที่สนใจประมูลสิ่งของเข้ามาชื่นชมและสัมผัสของที่ต้องการประมูลด้วยตัวเองที่ชั้น 4 ริเวอร์ ซิตี้ แบงค็อก โดยมีทีมผู้เชี่ยวชาญด้านวัตถุโบราณและให้คำปรึกษา รวมถึงให้ความรู้ และกลายเป็นอีกหนึ่งพื้นที่ในการบ่มเพาะนักสะสมศิลปวัตถุและโบราณวัตถุรุ่นใหม่จำนวนไม่น้อยอย่าง คุณมิก-มณฑล วิเศษสินธุ์ นักศึกษาและนักแสดงวัย 21 ปี ผู้หลงใหลในของวัตถุโบราณที่เข้ามาเป็นขาประจำของที่นี่ตั้งแต่อายุเพียง 14 ปี
“เนื่องจากที่บ้านอยู่ใกล้กับกรมบังคับคดีซึ่งมักมีการนำสิ่งของที่ได้มาจากการดำเนินคดีต่าง ๆ ออกมาประมูลทอดตลาดประจำ พอถึงช่วงประมาณม. 2 คุณพ่อได้พาไปดูบรรยากาศการประมูลหนึ่ง ผมเลยตัดสินใจลองประมูลเล่น ๆ ดู โดยที่ไม่มีความรู้เลย แล้วได้ใบนี้มา ซึ่งตอนหลังอาจารย์จากกรมศิลปากรที่ดูแลของอยู่แถวนั้นมาให้ความรู้ว่าเป็นของที่หายากมาก เป็นเครื่องปั้นดินเผาสมัยสุโขทัย ที่ขุดได้จากเตาเวียงกาหลง มีประวัติความเป็นมากว่า 400 – 500 ปีได้” คุณมิกเล่าถึงจุดเริ่มต้นที่ทำให้รู้สึกสนใจในวัตถุโบราณและของเก่าแก่ รวมถึงของสะสมชิ้นแรกที่ประมูลมาด้วยราคาไม่กี่พันบาท แต่มีมูลค่าเป็นหลักแสน และคุณค่าทางประวัติศาสตร์ที่ประเมินค่าไม่ได้
หลังจากประเดิมของชิ้นแรกจากการประมูลมาได้ ทำให้คุณมิกติดใจการประมูลของเก่าแก่และแวะเวียนไปซึมซับบรรยากาศการประมูลอยู่หลายครั้ง จนรู้จักกับคนในแวดวงนักสะสมและการประมูลของเก่าของโบราณ กระทั่งได้มาเป็นหนึ่งในขาประจำของ RCB Auctions “ถัดจากงานประมูลครั้งแรกประมาณ 1-2 เดือน ผมก็ลองเข้ามาที่นี่ จากการศึกษาเพิ่มเติมว่ามีตลาดที่ไหนอีกบ้าง ซึ่ง RCB Auctions น่าจะเป็นตลาดที่ไพรม์สุดของประเทศไทยแล้ว ของดี ๆ ก็มาลงที่นี่ทั้งหมด อีกอย่างหนึ่งคือเขาโฟกัสที่ของแอนทีค ตรงกับสิ่งที่เราชื่นชอบ พี่ ๆ ที่นี่ก็เก่ง”
“ความประทับใจหลัก ๆ ที่ได้จากที่นี่คือ ‘ความรู้’ แม้ว่าอาจจะไม่ได้ประมูลของกลับไป แต่ที่นี่ก็ยังเป็นพื้นที่ที่ทำให้ได้เข้ามาจับ มาสัมผัสกับวัตถุโบราณได้ เพราะเขาจะมีช่วงพรีวิวที่เปิดให้นักสะสมเข้ามาดูว่าแต่ละชิ้นมีตำหนิตรงไหนบ้าง แต่อย่างมิกก็ถือว่าได้มาจับ มาดูงานศิลปะชิ้นนึง เหมือนกับการได้เข้าพิพิธภัณฑ์เลย แต่เข้าพิพิธภัณฑ์ยังได้แค่ดู แต่อันนี้ได้จับ ได้สัมผัส และมีพี่ ๆ คอยอธิบายให้ความรู้ว่าแต่ละชิ้นเป็นอย่างไร มาจากไหน จากยุคสมัยไหน พี่ทุกคนสามารถให้ดีเทลตรงนี้ได้หมด”
ที่ชอบอย่างหนึ่งคือ ทุกปีที่นี่จะมีของไฮไลต์ที่บางทีในมิวเซียมยังไม่มีเลย”
คุณมิก-มณฑล วิเศษสินธุ์
นอกจากเป็นขาประจำร่วมประมูลของติดไม้ติดมือแทบทุกเดือนตลอด 8 ปี คุณมิกยังเคยนำของที่สะสมมาร่วมประมูลกับที่นี่ด้วย “กระบวนการของที่นี่ค่อนข้างง่ายเลยครับ สมมติถ้ามีของที่เราคิดว่าน่าจะสามารถนำมาประมูลกับที่นี่ได้ ก็นำมาได้เลย พี่ ๆ ที่นี่เขาก็จะช่วยเช็คสภาพ เช็คอายุให้ แล้วคุยเรื่องราคาตั้งต้นได้เลย ที่เหลือก็คือลุ้นเอาว่าราคาจะถึงเป้าที่เราตั้งใจไว้ไหม ซึ่งบางครั้งก็ทะลุไปไกลเลย อย่างบางชิ้นคิดว่าน่าจะประมูลได้แค่หมื่นเดียว แต่มีคนประมูลถึง 6 หมื่นบาทก็ดีใจ ซึ่งหนึ่งในเหตุผลที่เลือกส่งของมาประมูลที่นี่เพราะเป็นคอมมูนิตี้ที่มีนักสะสมจากทั้งในและต่างประเทศมารวมตัวกัน ทำให้การประมูลของแต่ละชิ้น ราคาดีตามไปด้วย”
ปัจจุบันคุณมิกมีของเก่าแก่ที่เก็บสะสมไว้นับร้อยชิ้นทั้งจากการประมูล และการซื้อจากที่อื่น ๆ ส่วนใหญ่เป็นวัตถุโบราณและของเก่าแก่ของไทย ซึ่งคุณมิกมองว่านอกจากเป็นการเก็บสะสมแล้ว ยังเป็นการเก็บรักษาศิลปวัตถุและโบราณวัตถุให้อยู่ในมือคนไทยอีกด้วย โดยนอกจากเครื่องเบญจรงคที่ประมูลได้จากที่ RCB Auctions ของที่มิกนำมาให้ร่วมยลความล้ำค่า ยังมีทั้งถ้วยเบญจรงค์ลายมัจฉานุ อายุราว 100 – 200 ปีที่คุณมิกขอซื้อมาจากคนรู้จักของคุณพ่อที่อยู่ในประเทศเยอรมัน รวมไปถึงเครื่องเบญรงค์ลวดลายเป็นนกเขาไม้สุดประณีตวิจิตร คุณมิกเล่าถึงความพิเศษของชิ้นนี้ว่า “รูปทรงเป็นแบบไทย แต่เทคนิคการเขียนลวดลายคิดว่าน่าจะเป็นช่างจากจีน คาดว่าน่าจะมีอายุเก่าแก่ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 2”
ผมว่าของเก่าแก่หรือวัตถุโบราณเป็น Art Form อย่างหนึ่งที่สวย น่าสะสม และเป็นประวัติศาสตร์ของประเทศเราด้วย เราสามารถไล่ประวัติศาสตร์ของประเทศเราได้จากของเหล่านี้”
คุณมิก-มณฑล วิเศษสินธุ์
นอกจากคุณค่าในแง่ประวัติศาสตร์ และของสะสม คุณมิกยังพูดถึงแง่มุมในด้านการลงทุนด้วย “สิ่งที่หนึ่งที่มิกมองว่าน่าจะเหมาะเด็กรุ่นใหม่หลาย ๆ คน คือของเหล่านี้เป็นอินเวสเมนต์ มิกเคยซื้อของหลักพันบาท แต่สามารถขายได้เป็นหมื่น มูลค่ามันไม่ได้ขึ้นเป็นเปอร์เซ็นต์ แต่ขึ้นเป็นเท่าตัว ถือเป็นการออมเงินได้อีกทางหนึ่งก็ได้ เพราะเป็นของอีกอย่างหนึ่งที่ราคาไม่เคยตก ขึ้นอยู่กับเทรนด์ในช่วงนั้น ๆ ด้วย อย่างช่วงนี้เป็นช่วงที่ของจากจีนกำลังมาแรง ทำให้ค่อนข้างมีราคาสูงอย่างมาก มีคนที่สนใจทั้งในและต่างประเทศ อาทิ เวียดนาม ไต้หวัน รวมถึงจีนเองด้วย หรือช่วง 4-5 ปีที่แล้ว เป็นช่วงเครื่องเงินราคาค่อนข้างดีมาก”
ปัจจุบันนอกจากประมูลในรูปแบบ Live Auctions แล้ว ด้วยไลฟ์สไตล์ของคนรุ่นใหม่คุณมิกยังเคยประมูลของในรูปแบบ Timed Auctions ด้วย แต่ยังเทใจให้กับการมาสัมผัสบรรยากาศการประมูลแบบสด ๆ ที่ไม่เพียงแต่ได้ลุ้นไปกับราคาประมูลเท่านั้น การประมูลแบบสดยังคลาคล่ำไปด้วยของชิ้นไฮไลต์อีกด้วย โดยคุณมิกมองว่าในอนาคตน่าจะยังความชื่นชอบวัตถุโบราณของเก่าแก่ไปเรื่อย ๆ แต่ก็กำลังเริ่มศึกษาเกี่ยวกับศิลปวัตถุที่เป็นภาพวาด สตรีทอาร์ต และอาร์ตทอยส์ มากขึ้นด้วย
ปิดท้าย หนุ่มนักสะสมรุ่นใหม่ไฟแรงยังให้คำแนะนำสำหรับผู้ที่อยากเริ่มต้นเข้ามาในแวดวงนักสะสมและการประมูลว่า “อยากให้เข้ามาที่ RCB Auctions ก่อนเลย เพราะที่นี่เป็นสถาบันการประมูลที่เป็นกลางมากที่สุด มีราคาที่เป็นกลาง และเชื่อถือได้ร้อยเปอร์เซ็นต์ ที่สำคัญคือมีพี่ ๆ ที่คอยช่วยให้ความรู้ตั้งแต่ประเภท ไปจนถึงของชิ้นไฮไลต์ในการประมูล”
เรียกว่าเป็นอีกหนึ่งสถาบันการประมูลที่เปิดประตูต้อนรับทั้งสะสมรุ่นเก่า-รุ่นใหม่ทีเดียว สำหรับผู้ที่สนใจอยากสัมผัสประสบการณ์การประมูล HELLO! แนะนำให้ลองประมูลแบบ Timed Auctions ผ่านเว็บไซต์ www.rcbauctions.com/online-auctions/ ซึ่งมีตั้งแต่ของราคาย่อมเยาว์ไปถึงของมูลค่าสูง หรือมาสัมผัสกับบรรยากาศจริง ๆ ได้ที่ RCB Auctions ชั้น 4 ริเวอร์ ซิตี้ แบงค็อก โดยเร็ว ๆ นี้จะมีการประมูลแบบ Live Auctions ในวันที่ 7 ตุลาคม 2566 และมีการเปิดให้พรีวิวล่วงหน้าเป็นเวลา 10 วัน.