‘ฝาง’ นับเป็นสมุนไพรพื้นบ้านที่อยู่ตำรับยาแพทย์แผนโบราณมาอย่างยาวนาน แต่คนไทยหลายคนอาจยังไม่รู้จักและคุ้นเคยกับ สรรพคุณแก่นฝาง นัก ล่าสุด ‘บริษัท ดอยคำผลิตภัณฑ์อาหาร จำกัด’ ลงนามบันทึกข้อตกลง (MOU) โครงการ ‘ดอยคำร่วมรักษ์ช้าง ผลักดันไม้ฝาง เพื่อเกษตรกรไทย’ ร่วมกับ ‘วิสาหกิจชุมชนกลุ่มรักษ์ช้างรักษาป่าตะวันออก’ เพื่อนำแก่นฝางมาพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ เป็นตัวเลือกในการเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ต้านเชื้อไวรัสให้กับแฟน ๆ ดอยคำในปีนี้ อีกทั้งยังเป็นการจัดการความขัดแย้งระหว่างคนกับช้างให้อยู่ร่วมกันอย่างสมดุล ตามแนวพระราชดำริใน พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร

‘คุณพิพัฒพงศ์ อิศรเสนา ณ อยุธยา’ กรรมการผู้จัดการใหญ่ บริษัท ดอยคำผลิตภัณฑ์อาหาร จำกัด กล่าวว่า “ดอยคำ เป็นบริษัทต้นแบบธุรกิจเพื่อสังคม (Social Enterprise) ที่ดำเนินงานทั้งการผลิตและจำหน่ายสินค้าอาหารแปรรูปจากผลผลิตเกษตรในชุมชน โดยมุ่งมั่นผลิตสินค้าที่มีคุณภาพ มีความปลอดภัยต่อการบริโภค ด้วยการใช้แนวทางบริหารตามศาสตร์พระราชา ควบคู่ไปกับการมุ่งพัฒนาชุมชน ให้เกิดความเข้มแข็งและมีคุณภาพชีวิตที่ดี อย่างยั่งยืน

“การลงนามบันทึกข้อตกลง (MOU) โครงการ ‘ดอยคำร่วมรักษ์ช้าง ผลักดันไม้ฝาง เพื่อเกษตรกรไทย’ ครั้งนี้ เป็นการส่งเสริมให้เกษตรกรปลูกแก่นฝางในระบบวนเกษตรเป็นวัตถุดิบในภาคตะวันออก ส่งให้กับบริษัท ดอยคำผลิตภัณฑ์อาหาร จำกัด โดยไม่เบียดเบียนป่าธรรมชาติ แต่จะเป็นวิธีในการสร้างป่าที่เกิดจากความร่วมมือของประชาชน โดยแก่นฝางในพื้นที่ อ.สอยดาว จ.จันทบุรี ดอยคำจะนำมาเป็นวัตถุดิบในการสร้างสรรค์เป็นน้ำสมุนไพร โดยหวังว่าจะเป็นเครื่องดื่มดับกระหาย และผลิตภัณฑ์อื่น ๆ ที่มีส่วนช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ที่เป็นทางเลือกเพื่อสุขภาพให้กับทุกคน ในปี พ.ศ. 2565 นี้เป็นต้นไป”

‘คุณรักษา สุนินทบูรณ์’ ประธานวิสาหกิจชุมชนกลุ่มรักษ์ช้างรักษาป่าตะวันออก เล่าว่า “วิสาหกิจชุมชนกลุ่มรักษ์ช้างรักษาป่าตะวันออก ก่อตั้งขึ้นในปี 2539 โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อให้คน ช้าง และสัตว์ป่าน้อยใหญ่ สามารถอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุขและปลอดภัย นอกจากนั้นยังต้องการสร้างป่าและระบบนิเวศน์ที่อุดมสมบูรณ์ ที่สำคัญคือต้องการให้ชาวบ้านมีรายได้ที่มากขึ้น ปัญหาระหว่างช้างกับคนเกิดจากการที่ชาวบ้านต้องสูญเสียทรัพย์สิน ผลิตผลทางการเกษตร รวมถึงชีวิต วิสาหกิจชุมชนกลุ่มรักษ์ช้างรักษาป่าตะวันออกจึงมีปณิธานในการดำเนินงานว่า “รักษ์ช้าง สร้างป่า สร้างรายได้ พัฒนาศักยภาพการท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์ เกษตร และวิสาหกิจชุมชน
“ส่วนตัวเริ่มให้ความสนใจในการนำฝางมาใช้ประโยชนตั้งแต่ปี 2555 หลังจากนั้นจึงศึกษาข้อมูลเพิ่มเติม พบว่าฝางต้านสามารถต้านเชื้อโรคได้ทุกตัว โดยมีงานวิจัยชัดเจนทั้งภาษาอังกฤษและภาษาไทย ทำให้เกิดความมั่นใจว่าฝางน่าจะเป็นทางเลือกให้กับเกษตรกรได้อีกทางหนึ่ง ต่อมาจึงเริ่มนำฝางมาต้มกินเป็นน้ำดื่ม รวมถึงทำสบู่เพื่อเป็นการทดลองคุณภาพ ปรากฏว่าได้คุณภาพดี จึงตั้งเป็นวิสาหกิจชุมชนขึ้นมาเพื่อเป็นทางเลือกให้แก่เกษตรกร เนื่องจากฝางเป็นสมุนไพรที่มีสรรพคุณมาก และเป็นพืชที่ช้างไม่กิน ทำให้หมดปัญหาเรื่องผลิตผลทางการเกษตรถูกทำลาย”

ด้าน ‘คุณทวีศักดิ์ เลาหวิโรจน์’ รองผู้จัดการใหญ่ (ด้านนวัตกรรมและการผลิต) ให้ข้อมูล สรรพคุณแก่นฝาง เพิ่มเติมว่า “ดอยคำได้พัฒนาและวิจัยผลิตภัณฑ์โดยใช้แก่นฝางเป็นวัตถุดิบ โดยเล็งเห็นว่าแก่นฝางมีสารสำคัญ จากงานวิจัยของคณะแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โดย ศ.ดร.ปรัชญา คงทวีเลิศ พบว่ามีสารสำคัญ จำนวน 4 ชนิด ซึ่งสามารถต่อต้านเชื้อไวรัสรวมถึงเชื้อ SARS-CoV-2 หรือไวรัสโคโรนา (โควิด-19) ได้ และยังเป็นการสนับสนุนการแก้ปัญหาช้างบุกรุกพื้นที่เกษตรกรรมอีกด้วย นอกจากนี้ยังสามารถต้านอนุมูลอิสระ เชื้อจุลินทรีย์ และการอักเสบ”

เรียกว่าเป็นอีกหนึ่งสมุนไพรที่มากไปด้วยสรรพคุณจริง ๆ โดยผลิตภัณฑ์แรกที่จะออกมาให้แฟน ๆ ได้ชิมกันในช่วงเดือนเมษายน 2565 นี้จะเป็นน้ำสมุนไพรฝางผสมดอกคำฝอย มะลิ ใบเตย และรากบัว โดย 1 กล่องมีปริมาณฝาง 4 กรัม ตามที่สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) แนะนำ.