เปิดโสตประสาทสัมผัสเสียง ASMR คือ อะไร? ฟังก่อนนอนหลับลึก สุขภาพจิตดี ได้จริงหรือไม่?

เริ่มต้นด้วยคำถามง่าย ๆ เมื่อคืนคุณมีอาการนอนไม่หลับ หลับยาก มีเรื่องในหัวให้คิดมากมายบ้างหรือไม่ ? เชื่อว่าคงมีหลายคนประสบพบเจอกันอยู่บ่อยครั้งเป็นแน่ ซึ่งปฏิเสธไม่ได้ว่าเราอยู่ในสังคมที่ทุกจังหวะการใช้ชีวิต อยู่กับความเร่งรีบ ท่ามกลางสิ่งแวดล้อมที่เร่งรัด ทำให้มีวิถีการใช้ชีวิตที่วิ่งตามการงาน เวลา และผู้คนอยู่ตลอดเวลา คงมีหลายครั้งที่เลื่อนผ่านไถหน้าฟีด Facebook, YouTube, Tik Tok, Spotify หรือ Apple Music แล้วมักจะได้ยินคลิปเสียงธรรมชาติ สายน้ำไหล ฝนตก เสียงขบเคี้ยวอาหาร หรือเสียงกระทบของสิ่งของ หรือเสียงเพลงเบา ๆ ไม่น่าเชื่อว่าตามหลักวิทยาศาสตร์ที่มีผลวิจัยรองรับ อ้างอิงตามแนวจิตวิทยาแล้วสามารถช่วยให้มนุษย์นอนหลับได้ลึก สนิทขึ้นอย่างน่าอัศจรรย์ ฟังดูคล้ายการสะกดจิต ดังนั้นถึงเวลามาไขความลับของเจ้าเสียง ASMR คือ อะไรกันแน่นะ ?

ศาสตร์แห่งเสียง สุทรียของดนตรีเพื่อการบำบัดจิต

ASMR

ย่อมาจาก (Autonomous Sensory Meridian Response) ซึ่งหมายถึง การตอบสนองของระบบประสาทที่ถูกกระตุ้นด้วยเสียง การมองเห็น และการสัมผัสอย่างอัตโนมัติ ที่ทำให้ผู้ฟังรู้สึกผ่อนคลาย มีสมาธิในการทำงาน และทำให้หลับง่ายขึ้น ประกอบด้วย 3 ส่วนใหญ่ ๆ คือ

1.  ภาพและการสังเกต การดูการเคลื่อนไหวที่อ่อนโยน หรือการแสดงสีหน้า การตัดสบู่ เล่นทราย วาดรูป หรือวาดภาพ
2. เสียงและการได้ยิน การได้ยินเสียงพูด เสียงกระซิบ การขีดข่วน เสียงกิน เสียงทำอาหาร เสียงแปรงฟัน หรือเสียงพอร์ตแคส ก็จัดว่าเป็น ASMR เช่นกัน
3. สัมผัสและรู้สึก เวลาฟัง ASMR เราจะรู้สึกเหมือนโดนสัมผัสตัวแบบเสมือนจริง ถ้าเป็นเสียงในชีวิตประจำวัน อย่างการสัมผัสผมเบา ๆ สัมผัสแขน ตัว สมองจะทำให้เรารู้สึกโดนสัมผัส จากประสบการณ์ที่พบเจอ

โดยเสียงเหล่านี้มีหลากหลายรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็น เป็นเสียงการกิน เสียงแปรงปัดหน้า เสียงการแกะหรือสัมผัสสิ่งของ เสียงกระซิบกระซาบ เสียงเปิดหนังสือ เสียงจากธรรมชาติ เช่น เสียงคลื่น เสียงน้ำตก โดยผลงานวิจัยล่าสุดพบว่ามีผลต่อสุขภาพจิตของเราได้จริง โดยช่วยลดความเครียดและสร้างอารมณ์ด้านบวกได้ไม่ต่างจากการฟังเพลงเลย ซึ่งสิ่งเหล่านี้อยู่รอบตัวเราตลอดเวลา ทั้งเสียงจังหวะคงที่ที่เราชอบฟัง การถูกนวดตัวหรือตอนนั่งตัดผมอยู่ เสียงกระซิบคุยกันซึ่งหลายคนมีประสบการณ์ ASMR แตกต่างกันออกไป บางคนอาจรู้สึกว่าเสียงเคี้ยวอาหารฟังดูน่ารังเกียจมาก แต่ในบางคนอาจรู้สึกผ่อนคลายก็เป็นได้

Giulia Poerio คือนักวิจัยคนแรก ๆ ที่พยายามไขความลับของ ASMR คือ อะไร? มาตลอดว่ามันทำงานยังไงกับสมองของเราบ้าง งานวิจัยล่าสุดของพวกเธอพบว่า ASMR มีผลกับสุขภาพของเราจริง ๆ ช่วยลดความเครียดและสร้างอารมณ์บวกได้ดีเหมือนฟังเพลงเลย

“เสียงกระซิบ” จุดกำเนิดของกระแสเทรนด์ระดับโลก เกิดขึ้นมาจากคลิปวิดิโอชุดหนึ่งที่ชื่อ WhisperingLife โดยสาวคนหนึ่งที่สังเกตว่าตัวเอง จะรู้สึกผ่อนคลายอย่างบอกไม่ถูกเวลาได้ยินเสียงคนคุยกันแบบกระซิบกระซาบ ตัวเธอเองก็อยากให้คนอื่นๆ เข้าใจความสุขที่เธอได้สัมผัสบ้าง จึงลองทำคลิปวิดีโอลง YouTube โดยใช้เสียงกระซิบพูดคุยกับคนดู เป็นเหตุให้คลิปเสียงกระซิบของเธอเริ่มเป็นที่รู้จักและเป็นที่นิยมมากขึ้น และนั่นนับเป็นช่วงแรกๆ ที่โลกได้รู้จักกับคลิปวีดิโอแนว ASMR

ตัวอย่างประเภทของเสียง ASMR

เสียงธรรมชาติ

เป็นอีกหนึ่ง ASMR ที่ได้รับความนิยมสำหรับการฟังเพื่อผ่อนคลาย โดยเสียงแบบนี้อาจเกิดจากการธรรมชาติจริง หรืออาจจะใช้เทคนิคทำเลียนเสียงขึ้นมาด้วยอุปกรณ์ต่าง ๆ เช่น เสียงน้ำตก เสียงน้ำไหล เสียงลมพัด เสียงนกร้อง ฯลฯ นอกจากจะช่วยให้ผ่อนคลายแล้วยังจะทำให้จิตใจรู้สึกสงบได้มากขึ้นและเหมาะสำหรับคนที่มีอาการนอนไม่หลับจะช่วยให้เคลิ้มและหลับได้ง่ายขึ้น

เสียงช่วยเพิ่มสมาธิ เป็น ASMR ที่จะช่วยฝึกให้มีสมาธิ สำหรับการทำกิจกรรมบางอย่างซ้ำ ๆ เป็นเวลานานเช่นการนั่งสมาธิ ใช้ได้กับทุกคนที่ต้องการฝึกสมาธิ และยังสามารถจะใช้กับเด็กที่มีสมาธิสั้นได้ เป็นการค่อย ๆ ฝึกจากระยะเวลาสั้นและจึงเพิ่มระยะเวลาให้ยาวนานขึ้นไปเป็นลำดับ จะช่วยให้จิตใจสงบ ผ่อนคลาย เพิ่มสมาธิได้มากขึ้น และรู้จักที่จะโฟกัสในสิ่งที่กำลังทำอยู่ได้ เช่น เสียงหยดน้ำ เสียงดนตรีทำนองสบาย ๆ เสียงวาดรูปด้วยดินสอ เป็นต้น

เสียงจากส่วนต่าง ๆ ของร่างกายได้รับความนิยมอย่างมาก มักจะได้ได้รับความสนใจจากทั้งเด็กและผู้ใหญ่ จะเป็นเสียงที่เกิดจากทำบางอย่างซึ่งนอกจากเสียงที่ได้ยินแล้วยังได้รับชมได้แบบเพลิน ๆ เช่น การเคี๊ยวอาหาร การประกอบอาหาร การวาดรูป เป็นต้น สิ่งหนึ่งที่จะได้จากการรับชม ASMR ประเภทนี้จะทำให้เกิดสมาธิ รู้สึกสงบ และทำให้ร่างกายรู้สึกผ่อนคลาย จากความเครียดที่เกิดจากการทำงานได้

เสียงจากภายในห้อง จะเป็นเสียงเสมือนจริงซึ่งเหมือนนั่งอยู่ในห้อง มักจะใช้สำหรับการเปลี่ยนบรรยากาศในการทำงานเพื่อเป็นการฝึกสมาธิ ทำให้โฟกัสกับงานตรงหน้าได้มากขึ้นเหมาะสำหรับทั้งกับคนที่ Work From Home หรือการทำงานในออฟฟิศที่รู้สึกจำเจ ไม่ค่อยมีสมาธิ รู้สึกอุดอู้ หรือเบื่อแบบไม่สามารถจะอธิบายได้ ก็สามารถจะเปลี่ยนบรรยากาศในการทำงานได้ด้วยการเปิดเสียง ASMR ให้เหมาะกับการทำงาน

เสียงกระซิบ เหมาะสำหรับคนที่ชอบ เสียงกระซิบ เบา ๆ ช้า ๆ เหมือนมี เพื่อนมาชวนคุย เล่าเรื่องราวต่าง ๆ รวมไปถึง เรื่องราวในชีวิตประจำวันให้ฟัง อย่างแผ่วเบา โดยไม่จำกัดว่า เราจะฟังสิ่งที่เขาพูด รู้เรื่องไหม เพราะบางครั้ง แค่ได้ยินการออกเสียงของภาษาบางสำเนียง ก็ชวนให้เรารู้สึกสบายหู อย่างน่าประหลาดแล้ว

เสียงเพลงเบาๆ ดนตรีเบาๆ แบบ Sleep Music ยังสร้างความผ่อนคลายอยู่เสมอ และอย่าลืมว่า ดนตรีกับการนอนหลับเชื่อมโยงสัมพันธ์กันมายาวนาน เสียงดนตรีในหัวข้อนี้ อาจเป็นเสียงดนตรี (Ambient Music) หรือแนวดนตรีที่เน้นการถ่ายทอดบรรยากาศ โดยใช้เสียงสังเคราะห์จากซินธิไซเซอร์ ผสมผสานกับเสียงธรรมชาติ เช่น เสียงฝน เสียงน้ำตก ทำให้คนจินตนาการถึงภาพทิวทัศน์และสภาพแวดล้อมที่ทำให้รู้สึกสบายใจเหมือนกำลังอยู่ในพื้นที่ปลอดภัยพร้อมกับเสียงดนตรีได้อีกด้วย

ประโยชน์ของการฟัง ASMR

• ช่วยให้นอนหลับง่าย และหลับได้สบายขึ้น: การนอนไม่หลับอาจเกิดมาจากหลายปัจจัย
  – ทางด้านร่างกาย เช่น การเจ็บป่วย
  – ทางด้านจิตใจ เช่น ภาวะโรคซึมเศร้า
  – ทางด้านสภาพแวดล้อม เช่น แสงสว่างมากไป มีเสียงดังรบกวน อากาศร้อนหรือเย็น
• ช่วยเพิ่มการฝึกสมาธิ ให้มีจิตใจจดจ่อกับสิ่งที่ทำมากขึ้น
• ช่วยทำให้รู้สึกผ่อนคลายจากความเครียด: ไม่ว่าจะเกิดจากการทำงาน ปัจจัยจากมลพิษทางอากาศ หรือจากการเจ็บป่วย
• ช่วยบรรเทาอาการปวดเรื้อรัง: รู้สึกเพลิดเพลินและลืมความปวดไปได้

มิติใหม่ของ Content ที่สร้างสรรค์โดย ASMRist 

ไม่น่าเชื่อว่าซาวด์เสียงที่อยู่รอบตัวเราจะสามารถนำมาสร้างสรรค์ให้เกิดความบันเทิงรูปแบบใหม่ที่ทำให้ Centent Creator บางคนโด่งดังมีชื่อเสียงมีผู้ติดตามมากมาย โดยการหยิบจับ อุปกรณ์รอบตัวอย่าง ไมโครโฟนที่คุณภาพดี สิ่งของในบ้าน สัตว์เลี้ยง ผสานความคิดสร้างสรรค์ ดั่งร่ายมนต์ให้ผู้คนนั่งดูติดตามคลิปเหล่านั้นได้จนจบ ซึ่งปัจจุบันมีการประกวดและเริ่มมีประเภทที่แหวกแนวขึ้นเรื่อย ๆ โดยหลายแบรนด์ใหญ่ ๆ ก็ถือโอกาสใช้เสียง ASMR ในการทำโฆษณาเพื่อให้เข้าถึงกลุ่มผู้คน มีสัมผัสร่วมกับสินค้านั้น ๆ ได้อีกด้วย เช่น IKEA, KFC หรือ บริษัทรถยนต์ เป็นต้น

เสียงที่เราชอบ อาจจะไม่ใช่สำหรับทุกคน

จะเห็นได้ว่า ASMR คือ เสียงที่สามารถส่งเสริม กระตุ้นการทำงานของสมองและสุขภาพจิตได้ แต่ก็ควรคำนึงถึงระดับความดังของเสียงที่เหมาะสม เพราะหากดังเกินไป อาจกลายเป็น “เสียงรบกวน” แทน ก็ต้องยอมรับว่าไม่ใช่ทุกคนที่จะชื่นชอบการฟัง ASMR เพราะบางคนอาจรู้สึกรำคาญเสียงต่างๆ เหล่านี้ได้เช่นกัน ความจริงอีกอย่างที่น่าเศร้าคือไม่ใช่ทุกคนที่จะเพลิดเพลินไปกับมัน บางคนอาจไม่สามารถสัมผัสประสบการณ์เหล่านี้ได้เลย เปรียบเทียบเหมือนกับทุเรียน คนดูถ้าไม่รักไปเลย ก็เกลียดไปเลย ก่อนนอนคืนนี้ลองเปิดใจฟังกันบ้างนะ คุณอาจจะพบวิธีการนอนที่ค้นหามานานก็เป็นได้

อ่านเรื่องราวดี ๆ เกี่ยวกับราชวงศ์ ทั้งไทย และ ต่างประเทศ เซเลบริตี้ ข่าวสารใหม่ ๆ และ เรื่องราวเกี่ยวกับแฟชั่น สุขภาพ และความงามได้ที่ Hello!

First published on Lifestyle Asia Thailand

Hero and Featured images: https://pixabay.com/