โรงเรียน อนุบาลและ โรงเรียน ประถมของจีนในปี 2022 มีจำนวนนักเรียนอนุบาลและประถมศึกษาของจีนลดลงนับล้าน เมื่อเทียบกับปี 2022 เนื่องจากอัตราการเกิดทั่วประเทศจีนลดจำนวนลงอย่างฮวบฮาบ ทำให้เกิดความกังวลว่าจะทำให้ครูตกงานเพิ่มมากขึ้น
หลิงจางหยา ผู้อำนวยการประจำกระทรวงศึกษาธิการ กล่าวว่า อัตราการสมัครเข้าเรียนอนุบาลและเนิร์สเซอรี่เมื่อปี 2022 อยู่ที่ 46.3 ล้านคน น้อยลงกว่าปี 2021 1.7 ล้านคน และจำนวนเด็กอนุบาลทั่้งประเทศลดลงถึง 5,000 คน
จำนวนนักเรียนวัยก่อนวัยเรียนและวัยอนุบาลที่ลดลงอย่างเห็นได้ชัด เป็นผลพวงจากอัตราการเกิดที่ลดลงอย่างมาก
ปี 2022 บรรดาผู้หญิงจีนคลอดทารกเพียง 9.56 ล้านคน จัดว่าเป็นจำนวนต่ำสุดในประวัติศาสตร์สมัยใหม่ของจีน และเป็นครั้งแรกที่ลดลงต่ำกว่า 10 ล้านคน
ด้วยอัตราการเกิดที่ดำดิ่งลดลงถึง 6.77 คนต่อ 1,000 คน ทำให้ประชากรทั้งหมดลดลงจาก 8.5 แสนคนจนถึง 1.4118 พันล้านคน ทำให้เป็นครั้งแรกในรอบ 6 ทศวรรษที่อัตราการตายแซงหน้าอัตราการเกิด
การสมัครเข้าเรียนชั้นประถมศึกษาของปี 2022 ลดลงเหลือเพียง 107 ล้านคนเท่านั้นเอง ซึ่งต่ำกว่าปี 2021 เป็นจำนวนมากถึง 1 ล้านคน
ครูอนุบาลและประถมจะตกงาน
ด้วยตัวเลขที่ลดลงจนน่าตกใจนี้ ทำให้หลายฝ่ายพากันเป็นกังวลว่า ครูโรงเรียนอนุบาลจะตกงาน แต่ก็มีหลายคนตั้งข้อสังเกตว่า นี่อาจเป็นจุดเปลี่ยน เพราะที่ผ่านมาผู้ปกครองจำนวนมากต้องดิ้นรนส่งลูกเข้าเรียนโรงเรียนอนุบาลของรัฐบาลที่พอจ่ายไหว และด้วยความที่ โรงเรียน มีจำนวนน้อย ทำให้บรรดาพ่อแม่ต้องแย่งกันสมัครเรียน
ด้านหม่าเจี่ยบิน ผู้อำนวยการสำนักการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ ก็บอกกับผู้สื่อข่าวว่า รัฐบาลกำลังทยอยเปิดโรงเรียนอนุบาลเพิ่มขึ้นอยู่
‘ปี 2022 มีโรงเรียนอนุบาลที่ไม่หากำไรเป็นจำนวน 245,700 แห่งทั่วประเทศ เพิ่มขึ้นจากปี 2021 ราว 1,033 แห่ง’
การที่ชาวจีนยุคใหม่ลังเลที่จะมีบุตร ทำให้อัตราการเกิดลดลงกว่าอัตราการตายเป็นครั้งแรกในรอบ 61 ปีนั้น สวนทางกับความเป็นสังคมเมืองที่เพิ่มมากขึ้น และมีแรงงานหลั่งไหลสู่เมืองมากขึ้น ส่งผลให้จำนวนประชากรเด็กในชนบทลดจำนวนลงอย่างรวดเร็ว
แต่กระนั้นชนบทของจีนก็ยังขาดแคลนครูประถมและมัธยมอยู่ดี ทำให้รัฐบาลจีนเปิดหลักสูตรฝึกหัดครู และส่งบัณฑิตใหม่ไปสอนหนังสือยังชนบท เพื่อทดแทนครูประถมและมัธยมที่ขาดแคลนมานานหลายปี
“มีความพยายามมากเป็นพิเศษ ที่จะบรรเทาความขาดแคลนครูดนตรี พละและศิลปะ เพื่อรักษาสมดุลของโครงสร้างหลักสูตร” เหวงเปา ผู้อำนวยการประจำกระทรวงศึกษาธิการกล่าว
นอกจากนี้ครูในถิ่นทุรกันดารก็ยังได้รับเงินช่วยเหลือจากรัฐบาลอีกด้วย และถึงแม้ว่าจำนวนนักเรียนขั้นพื้นฐานจะลดลง แต่จำนวนนักเรียนมัธยมต้นปละมัธยมปลายในปี 2022 กลับเพิ่มมากขึ้น ทำให้เกิดความกดดันในการหาครูที่มีคุณสมบัติเหมาะสมมาสอน
ความท้าทายใหม่ของรัฐบาลจีน
แม้ว่าในภาพรวม ประเทศจีนจะมีประชากรเกิดใหม่ลดลง แต่จากการเปิดเผยของเทศบาลและจังหวัด 21 จังหวัดในจีน พบว่าจำนวนประชากรในปี 2022 มี 13 จังหวัดที่มีอัตราการตายมากกว่าการเกิด
และเป็นครั้งแรกที่เมืองใหญ่ต่างๆอย่าง เป่ยจิง,เหอหนาน,ชานตง,กานซื่อ และอันฮุย มีประชากรลดลง ซึ่งจะกลายเป็นความท้าทายครั้งใหญ่สำหรับรัฐบาลจีน
ยกเลิกนโยบายลูกคนเดียว
ถ้าจะว่าไปหนึ่งในสาเหตุของอัตราการเกิดที่ลดน้อยลง มาจากการที่ผู้หญิงจีนเลือกที่จะทำงานตามเป้าหมายส่วนตัว มากกว่าจะมีครอบครัว
ดูเหมือนว่าจีนจะเสียตำแหน่ง ‘ประเทศที่มีจำนวนประชากรมากที่สุดในโลก’ ให้แก่อินเดียไปเสียแล้ว ทำให้รัฐบาลจีนต้องพยายามเพิ่มจำนวนประชากรมากขึ้นอีก ด้วยการยกเลิกนโยบายลูกคนเดียวในปี 2016 และยกเลิกการจำกัดอัตราการเกิดในปี 2021
ทว่าก็ยังไม่เป็นผลสำเร็จ เพราะคู่สมรสยุคใหม่เลือกที่จะมีลูกน้อยลง หรือไม่ก็ไม่มีเลย และที่มาตอกฝาโลงความพยายามทั้งหลายแหล่เหล่านี้ก็คือ โควิด เพราะโควิดที่ทำให้ชาวจีนยุคใหม่เกิดความกังวลต่ออนาคตที่ไม่แน่ไม่นอน
นอกจากนี้ด้วยค่าครองชีพที่พุ่งสูงขึ้น ก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้หนุ่มสาวจีนไม่อยากเพิ่มสมาชิกครอบครัว
ผู้หญิงจีนเลือกงานมากกว่าครอบครัว
ผู้หญิงจีนยุคใหม่เรียนสูงขึ้น และเป็นผู้บริหารเสียมาก พวกเธอคาดหวังให้สามีของพวกเธอสามารถหาเงินได้มากกว่าตัวเอง
จากสถิติปี 2020 นักศึกษาหญิงชาวจีนสมัครเรียนปริญญาเอกมากกว่า 42% และยังสมัครเรียนปริญญาโทมากกว่านักศึกษาชายชาวจีน
ทั้งนี้เป็นเพราะว่าผู้ชายจีนต้องแบกรับภาระหน้าที่หาเงิน เพื่อเป็นหลักประกันแก่ฝ่ายหญิง ทำให้พวกเขาเลือกที่จะอยู่เป็นโสด ซึ่งปัจจุบันพวกเขาไม่ต้องเจอกับคำครหาว่า ‘ขึ้นคาน’ อีกต่อไป
นั่นเป็นเพราะผู้หญิงจีนไม่อยากทำงานบ้านและเลี้ยงลูกอยู่ฝ่ายเดียว เนื่องจากผู้ชายจีนปล่อยให้ภรรยาทำหน้าที่นี้ ดังนั้นผู้หญิงจีนจึงรู้สึกว่าถ้าพวกเธอต้องแต่งงาน แล้วทำงานบ้าน หาเงิน เลี้ยงลูก และทำทุกอย่างด้วยตัวเอง แล้วจะแต่งงานไปทำไม สู้อยู่เป็นโสดต่อไปดีกว่า
ปฏิบัติการกอบกู้การเกิด
บริษัทสัญชาติจีนอย่าง trip.com ซึ่งเป็นหนึ่งในองค์กรธุรกิจที่สนับสนุนพนักงานหญิงของตัวเองให้มีลูก
บริษัทตัวแทนท่องเที่ยวออนไลน์อย่าง trip.com มีพนักงานหญิงมากกว่าครึ่งของพนักงานทั้งหมด 3 หมื่นคน และสนับสนุนให้พนักงานหญิงของตนมีลูกมากขึ้น โดยมอบเงินช่วยเหลือพนักงานหญิงจีนในการเก็บไข่แช่แข็ง เป็นจำนวนเงินตั้งแต่ 15,000-300,000 ดอลลาร์สหรัฐฯ โดยเริ่มโครงการนี้ตั้งแต่ปี 2018
“เราเป็นบริษัทแรกๆ หรืออาจเป็นบริษัทจีนแห่งเดียวที่มีสวัสดิการนี้” เจน ซัน ซีอีโอของบริษัทกล่าว นอกจากนี้พนักงานหญิงที่ตั้งครรภ์ยังจะได้ค่าแท็กซี่ไป-กลับที่ทำงานกับบ้านฟรี และเมื่อคลอดลูกจนถึงเริ่มเข้าโรงเรียน ก็ยังจะได้รับเงินช่วยเหลือเพิ่มเติมอีกด้วย
ที่มา : scmp.com; cnbc.com