เนื่องในวาระพิเศษ 90 ปี พระประสูติกาลของสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดาสิริโสภาพัณณวดี พระราชธิดาเพียงพระองค์เดียวในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ประสูติแก่พระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี ทางมูลนิธิเพชรรัตน-สุวัทนา ได้จัดนิทรรศการพระประวัติ ณ วังรื่นฤดี อันเป็นวังที่ประทับเมื่อครั้งยังมีพระชนมชีพอยู่
เมื่อผู้มาเยี่ยมชมนิทรรศการก้าวขึ้นวังรื่นฤดี จะพบตู้ที่จัดแสดงสิ่งของที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวพระราชทานแก่พระนางเจ้าสุวัทนา เช่น พระกลด สลักถ้อยคำว่า ‘ราม ร. ให้สุวัทนาที่รักร่วมใจ’ แจกันคริสตัลสีแดงกล่องบรรจุพระฉายมือถือลงยาสีม่วงแบบฝรั่ง พร้อมขวดเครื่องพระสำอางที่เข้าชุดกัน และอื่นๆ ซึ่ง ดร.ชัชพลไชยพร ที่ปรึกษาด้านข้อมูลพระประวัติเล่าว่า “สิ่งของเหล่านี้ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวพระราชทานแก่พระนางเจ้าสุวัทนาเมื่อมีพระราชปฏิพัทธ์แรกๆ” และตั้งอยู่ไม่ห่างกัน เป็นพระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว พร้อมลายพระราชหัตถ์ว่า ‘ให้สุวัทนาด้วยความรักและเป็นพยานว่าจะปกป้องดูแลดั่งพระรามปกป้องนางสีดา’
“เมื่อพระนางเจ้าสุวัทนาทรงพระครรภ์พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระราชดำรัสกับพระหน่อในพระครรภ์ทุกวัน ผมเชื่อว่าในความตื่นเต้น พระองค์ทรงมองการณ์ไกล ถ้อยที่มีพระราชดำรัสสอนกับพระหน่อในพระครรภ์ จริงๆพระองค์มีพระราชประสงค์จะทรงสอน‘แม่’ เพราะองค์ที่ได้ยินแน่ๆ คือ ‘แม่’
ในนิทรรศการยังปรากฏพระราชนิพนธ์บทกล่อมพระราชกุมารด้วยลายพระราชหัตถ์ของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวที่ไพเราะยิ่งและของเล่นเจ้าฟ้าขนาดเล็กน่ารักน่าเอ็นดู จำลองจากของใช้ในชีวิตประจำวันแต่ขนาดจิ๋วๆ ส่วนใหญ่ทำจากเนื้อเงินแท้ ชิ้นหนึ่งที่เด่นสะดุดตามากเป็นตุ๊กตางาช้างสูง 6 – 7 นิ้ว ใส่สร้อยคอสร้อยข้อมือข้อเท้า และปักปิ่นเนื้อทองคำฝังอัญมณีมีค่า
ของเล่นเจ้าฟ้าเหล่านี้ สันนิษฐานว่า สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวีพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้าทรงเก็บรักษาไว้และพระราชทานให้ เนื่องจากสมเด็จฯพระพันวัสสาฯ มีพระราชโอรสและพระราชธิดาหลายพระองค์ แต่ว่าสิ้นพระชนม์ตั้งแต่ทรงพระเยาว์
ในสิ่งของส่วนพระองค์ที่พระราชทานแก่เจ้าฟ้าหลาน ชิ้นสำคัญชิ้นหนึ่งเป็นจี้พระปรมาภิไธยย่อ ‘วปร’ ของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ด้านหลังบรรจุเส้นพระเจ้า (เส้นพระเกศา) ซึ่งดร.ชัชพลบอกว่า “เมื่อครั้งที่ทรงออกแบบเครื่องราชอิสริยาภรณ์รัตนวราภรณ์อันเป็นเครื่องราชฯ ชั้นสูง เพื่อทรงเตรียมไว้พระราชทานเป็นบำเหน็จความชอบส่วนพระองค์ ก่อนที่จะออกมาเป็นสร้อยและห้อยดวงดังที่เห็นในปัจจุบัน ได้ทรงออกแบบไว้หลายแบบ แบบหนึ่งเป็นเข็มกลัดพระปรมาภิไธย ‘วปร’ ดังที่จัดแสดงในนิทรรศการครั้งนี้ แบบองค์เข็มกลัดได้ทำไว้ 3 – 4 องค์ องค์หนึ่งพระราชทานให้กับสมเด็จพระพันปีหลวง องค์หนึ่งให้กับพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า และองค์ที่ 3 ทรงเก็บไว้ส่วนพระองค์ สุดท้ายได้ตัดสินพระราชหฤทัยพระราชทานให้กับเจ้าจอมสุวัทนา ซึ่งภายหลังสถาปนาขึ้นเป็นพระนางเจ้าสุวัทนา องค์นี้ตกทอดต่อมายังสมเด็จฯ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดาฯ ส่วนอีกองค์ของสมเด็จฯ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดาฯ สันนิษฐานว่าทรงได้รับพระราชทานจากสมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้าอีกทอดหนึ่ง”
ในนิทรรศการยังจัดแสดงจี้พระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งด้านหลังบรรจุเส้นพระเจ้า และเครื่องประดับส่วนพระองค์อีกหลายองค์ รวมทั้งพระธำมรงค์หมั้นและพระธำมรงค์ราชาภิเษกสมรส
……………………………………………………..
PHOTOS: สำนักพระราชวัง