พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และ สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำเนินไปในการ พระราชพิธี พืชมงคลและจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ พุทธศักราช 2565 พร้อมด้วย สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าพัชรกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา เนื่องใน วันพืชมงคล 2565
พระราชพิธีพืชมงคล ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม พระบรมมหาราชวัง
เวลา 18.12 น. วันที่ 12 พฤษภาคม 2565 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำเนินไปในการพระราชพิธีพืชมงคล พร้อมด้วย สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าพัชรกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม พระบรมมหาราชวัง
เมื่อเสด็จเข้าพระอุโบสถ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงจุดธูปเทียนเครื่องนมัสการท้ายที่นั่ง แล้วทรงจุดเทียนห่วงบูชาพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร ทรงจุดธูปเทียนเครื่องนมัสการท้ายที่นั่งบูชาพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกย์ และพระพุทธเลิศหล้านภาไลย
จากนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงจุดธูปเทียนเครื่องนมัสการทองใหญ่ที่หน้าธรรมาสน์ศิลา และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี ทรงจุดธูปเทียนเครื่องนมัสการทองทิศที่หน้าธรรมาสน์ศิลา ทรงกราบ ทรงศีล พระราชาคณะประธานสงฆ์ถวายศีล จบแล้ว เสด็จพระราชดำเนินไปที่ธรรมาสน์ศิลา ทรงพระสุหร่ายสรงพระพุทธปฏิมาชัยวัฒน์ รัชกาลที่ 9 พระพุทธคันธารราษฎร์ รัชกาลที่ 5 พระคันธารราษฎร์จีนนั่ง พระคันธารราษฎร์ยืน พระคันธารราษฎร์บันได พระคันธารราษฎร์รวงข้าว พระบัวเข็ม พระพลเทพ พระโคศุภราช และทรงประพรมพืชต่าง ๆ ทรงโปรยดอกไม้และถวายพวงมาลัยที่พระพุทธรูปทุกองค์
ต่อมา ทรงจุดธูปเทียนบูชาพระพุทธคันธารราษฎร์ ทรงอธิษฐานขอความสมบูรณ์แห่งพืชผลของราชอาณาจักร พระมหาราชครูพิธีวิสุทธิคุณ ประธานพระครูพราหมณ์ อ่านประกาศพระราชพิธีพืชมงคล พระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์ จบแล้ว ทรงหลั่งน้ำสังข์ ทรงเจิม และพระราชทานพระธำมรงค์กับพระแสงปฏักสำหรับตำแหน่งพระยาแรกนาแก่ นายทองเปลว กองจันทร์ ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ทรงหลั่งน้ำสังข์ ทรงเจิม ผู้เป็นเทพี ซึ่งจะปฏิบัติหน้าที่ในการพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ
เสร็จแล้ว เสด็จพระราชดำเนินไปทรงประเคนจตุปัจจัยไทยธรรมแด่พระสงฆ์ที่เจริญพระพุทธมนต์ ทรงหลั่งทักษิโณทก พระสงฆ์ถวายอนุโมทนา ถวายอดิเรก พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงกราบที่หน้าเครื่องนมัสการ แล้วเสด็จออกจากพระอุโบสถ ประทับรถยนต์พระที่นั่ง เสด็จพระราชดำเนินกลับ
พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ 2565 ณ พลับพลาพิธีมณฑลท้องสนามหลวง
เวลา 08.37 น. วันที่ 13 พ.ค.2565 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำเนิน พร้อมด้วย สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าพัชรกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา ไปยังพลับพลาพิธีมณฑลท้องสนามหลวง ในการพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ เนื่องในว วันพืชมงคล พุทธศักราช 2565
เมื่อรถยนต์พระที่นั่งเทียบที่พลับพลาพิธีมณฑลท้องสนามหลวง เสด็จขึ้นพลับพลาพิธีมณฑลท้องสนามหลวง ทรงรับการถวายความเคารพของผู้มาเฝ้าฯ ประทับพระราชอาสน์ จากนั้น ยาตราขบวนพระยาแรกนาพร้อมเทพีออกจากโรงพิธีพราหมณ์ มีราชบัณฑิตและพราหมณ์ที่นำผ่านพลับพลาหน้าพระที่นั่ง
พระยาแรกนาเข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทถวายบังคมแล้วออกไปประกอบพิธีแรกนา เจ้าพนักงานจูงพระโคเทียมแอก ปีนี้กรมปศุสัตว์ได้คัดเลือกพระโคแรกนาขวัญ คือ ‘พระโคพอ’ และ ‘พระโคเพียง’ พระยาแรกหน้าเจิมพระโคและไถแล้วจึงไถดะไปโดยรี 3 รอบ โดยขวาง 3 รอบ หว่านธัญพืช โหรหลวงลั่นฆ้องชัยแล้วไถกลบอีก 3 รอบ
เจ้าพนักงานปลดพระโคออกจากแอก พระยาแรกนาและเทพีกลับไปยังโรงพิธีพราหมณ์ พราหมณ์เสี่ยงของกิน 7 สิ่ง ตั้งเลี้ยงพระโค โหรหลวงจะได้ถวายคำพยากรณ์ โดย นายสมชวน รัตนมังคลานนท์ รองปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เป็นผู้อ่านคำกราบบังคมทูลผลการเสี่ยงทายของพระยาแรกนา โหรหลวงได้ให้คำพยากรณ์ว่า พระยาแรกนาเสี่ยงทายผ้าสำหรับนุ่งไปประกอบพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ดังนี้
“เสี่ยงผ้านุ่งปีนี้ หยิบได้ผ้า 4 คืบ พยากรณ์ว่าน้ำจะมากสักหน่อย นาในที่ดอนจะได้ผลบริบูรณ์ดี นาในที่ลุ่มอาจจะเสียหายบ้าง ได้ผลไม่เต็มที่ การเสี่ยงทายพระโคกินเลี้ยง ปีนี้พระยากินน้ำและหญ้า พยากรณ์ว่า น้ำท่าจะบริบูรณ์พอควร พร้อมด้วยธัญญาหาร ผลาหาร ภักษาหาร มังสาหารอุดมสมบูรณ์, ถั่ว พยากรณ์ว่า ผลาหาร ภักษาหาร จะสมบูรณ์ดี , เหล้า พยากรณ์ว่าการคมนาคมสะดวกยิ่งขึ้น การค้าขายกับต่างประเทศดีขึ้น ทำให้เศรษฐกิจเจริญรุ่งเรือง”
จากนั้น ได้กราบบังคมทูลเบิกชาวนานผู้ชนะการประกวดผลผลิตและเกษตรกรดีเด่น เข้าเฝ้าฯ รับพระราชทานรางวัล เสร็จแล้วจะได้แห่พระยาแรกนาเป็นขบวนอิสริยยศ จากโรงพิธีพราหมณ์ พระยาแรกนาเข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ถวายบังคมแล้ว แล้วประทับรถยนต์พระที่นั่ง เสด็จพระราชดำเนินไปยังแปลงนาสาธิต สวนจิตรลดา พระราชวังดุสิต ทอดพระเนตรพระยาแรกนาหว่านข้าวในแปลงนาสาธิต สำหรับปลูกไว้เก็บเมล็ดพันธุ์ เพื่อใช้ในการพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญในปีต่อ ๆ ไป
พระยาแรกนาหว่านข้าวในแปลงนาสาธิต สวนจิตรลดา พระราชวังดุสิต
เวลา 09.59 น. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำเนินโดยรถยนต์พระที่นั่ง พร้อมด้วยสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าพัชรกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา ยังบริเวณแปลงนาสาธิต สวนจิตรลดา พระราชวังดุสิต พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้ พระยาแรกนาเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทถวายบังคม แล้วออกไปประกอบพิธีแรกนาพร้อมด้วยเทพีคู่หาบทอง – เงิน เมื่อพระยาแรกนาประกอบพิธีเสร็จแล้ว เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ถวายบังคม สมควรแก่เวลา จึงประทับรถยนต์พระที่นั่งเสด็จพระราชดำเนินกลับ
ทั้งนี้ เนื่องใน วันพืชมงคล 2565 กรมการข้าว กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตเชิญเมล็ดพันธุ์ข้าวพระราชทานที่ทรงปลูก ทั้งหมด 6 พันธุ์ ได้แก่ ข้าวพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105, พันธุ์ข้าวปทุมธานี 1, พันธุ์ข้าว กข 87, พันธุ์ข้าว กข 85, พันธุ์ข้าว กข 43 และพันธุ์ข้าว กข 6 จำนวน 1,728 กิโลกรัม ที่ทรงปลูกในฤดูนาปี 2564 โครงการนาทดลองในโครงการส่วนพระองค์สวนจิตรลดา เข้าในการพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม เพื่อทำขวัญเมล็ดพันธุ์ข้าวและเมล็ดพันธุ์พืชต่าง ๆ ให้ปลอดจากโรค และเจริญงอกงาม สมบูรณ์ สำหรับใช้ในงานพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ พุทธศักราช 2565 พร้อมทั้งจัดทำเป็น ‘พันธุ์ข้าวทรงปลูกพระราชทาน’ บรรจุในซองพลาสติกพระราชทานแก่พสกนิกรและชาวนาทั่วประเทศ เป็นมิ่งขวัญและความเป็นสิริมงคลในการประกอบอาชีพการเกษตร.
