ย้อนประวัติศาสตร์ ‘Royal Jubilee’ การเฉลิมฉลองครบรอบการครองราชย์ของอังกฤษ

วันที่ 2 มิถุนายน 2022 สมเด็จพระบรมราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 จะทรงเป็นพระมหากษัตริย์อังกฤษพระองค์แรก ที่จะทรงเฉลิมฉลอง ‘แพลตินั่ม จูบิลี่’ (Platinum Jubilee) หรือ 70 ปีพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ซึ่งมีประมุขเพียงไม่กี่คนในโลกเท่านั้นที่มีกาสได้เฉลิมฉลองวาระดังกล่าว เนื่องในโอกาสที่ ควีนเอลิซาเบธที่ 2 ทรงครองราชย์ครบ 70 ปี HELLO! ขอพาแฟน ๆ ย้อน ประวัติศาสตร์ Royal Jubilee (รอยัล จูบิลี่) ในอังกฤษที่มีความเป็นมายาวนานกว่า 200 ปี

Jubilee คือ

จูบิลี่ เป็นการการเฉลิมฉลองโอกาสสำคัญ ๆ ในพระชนม์ชีพและการครองสิริราชสมบัติ ตลอดรัชสมัยของพระมหากษัตริย์แต่ละพระองค์ ซึ่งการตั้งชื่อจูบิลี่ถูกอ้างอิงตามประเพณีการครบรอบวันแต่งงาน ได้แก่ 25 ปี เรียกว่า Silver Jubilee (ซิลเวอร์ จูบิลี่), 50 ปี เรียกว่า Golden Jubilee (โกลเด้น จูบิลี่), 60 ปี เรียกว่า Diamond Jubilee (ไดมอนด์ จูบิลี่) และ 70 ปี เรียกว่า Platinum Jubilee (แพลตินั่ม จูบิลี่) โดยจุดเริ่มต้นของ ‘จูบิลี่’ ถูกพบในพันธสัญญาเดิม หรือคัมภีร์ฮีบรู ซึ่งใช้ในการฉลองครบรอบ 50 ปี

ประวัติความเป็นมาของ Jubilee

ที่ผ่านมามักมีการกล่าวว่า ‘พระเจ้าจอร์จที่ 3’ ทรงเป็นพระมหากษัตริย์อังกฤษพระองค์แรกที่ฉลองโกลเด้น จูบิลี่ (50 ปี) ตามด้วย สมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย และ สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ทว่ามีพระมหากษัตริย์อังกฤษในช่วงต้นราชวงศ์จำนวนไม่น้อยที่มีรัชสมัยมากกว่า 50 ปี ซึ่งรวมถึง พระเจ้าเฮนรี่ที่ 3, พระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3, พระเจ้าเจมส์ที่ 6 และพระเจ้าเจมส์ที่ 1 ในฐานะกษัตริย์แห่งสกอตแลนด์ แต่ไม่มีบันทึกว่าทรงฉลองจูบิลี่อย่างไรบ้าง

อย่างไรก็ตาม มีบันทึกบางส่วนแสดงให้เห็นความคล้ายคลึงกับการเฉลิมฉลองในปัจจุบัน อาทิ เมื่อครั้งพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3 (1327-1377) ทรงลองโกลเด้น จูบิลี่ ในปี 1376 ทรงจัดให้มีการแข่งขันบนหลังม้าที่สมิทฟิลด์ ในลอนดอน ยาวนานกว่าหนึ่งสัปดาห์ และการเฉลิมฉลองเริ่มต้นด้วยขบวนแห่อันงดงามจากหอคอยแห่งลอนดอน (Tower of London) ที่มีนักเป่าแตรร่วมอยู่ในขบวนด้วย

การฉลอง Golden Jubilee ของพระเจ้าจอร์จที่ 3

พระเจ้าจอร์จที่ 3 (ค.ศ. 1760-1820) เป็นพระมหากษัตริย์พระองค์แรกของอังกฤษที่มีการเฉลิมฉลองโกลเด้น จูบิลี่ อย่างมีนัยสำคัญ และเป็นการเริ่มพระราชประเพณีการเฉลิมฉลองทั้งในระดับชาติ และระดับนานาชาติอย่างแท้จริง โดยพระองค์ฉลองดกลเด้น จูบิลี่ เมื่อวันที่ 25 ตุลาคม 1809 ซึ่งเป็นการเฉลิมฉลองครบรอบ 50 ปีแห่งการเริ่มต้นรัชสมัย ก่อนที่ในรัชสมัยของสมด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย โกลเด้น จูบิลี่ ถูกเปลี่ยนเป็นการเฉลิมฉลองการครองราชย์ครบ 50 ปี

การเฉลิมฉลองโกลเด้น จูบิลี่ ของพระเจ้าจอร์จที่ 3 เป็นไปอย่างหรูหรา ฟู่ฟ่า และอึกทึก ด้วยขบวนแห่ งานเลี้ยงฉลอง และการยิงสลุตกว่า 50 นัดจากหอคอยแห่งลอนดอน นอกจากนี้ยังมีพิธีขอบคุณพระเจ้า ที่มหาวิหารเซนต์ปอล ตามด้วยงานเลี้ยงพระราชทาน ซึ่งจะมีการแจกจ่ายอาหารและเงินให้แก่คนยากจน เพื่อให้ทุกคน (แม้กระทั่งผู้ที่อยู่ในเรือนจำ) มีส่วนร่วมในการเฉลิมฉลองดังกล่าว

การฉลอง Golden Jubilee ของสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย

สมเด็จพระราชินีวิกตอเรีย (ค.ศ. 1837-1901) ทรงหลีกเลี่ยงการปรากฏพระองค์ต่อหน้าสาธารณชน นับตั้งแต่การสิ้นพระชนม์ของเจ้าชายอัลเบิร์ต พระสวามีอันเป็นที่รักยิ่ง ในปี 1861 การเฉลิมฉลองโกลเด้น จูบิลี่ จึงถูกมองว่าวาระสำคัญที่ทำให้พระองค์กลับมามีพระราชปฏิสันถารกับประเทศชาติอีกครั้ง สมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรียทรงเฉลิมฉลองโกลเด้น จูบิลี่ เป็นเวลากว่า 2 วัน เริ่มด้วยงานพระราชทานอาหารเช้ากลางแจ้งสุดหรูหรา ซึ่งจัดขึ้นใกล้กับสุสานของเจ้าชายอัลเบิร์ต ที่พระตำหนักวินด์เซอร์ ในวันที่ 20 มิถุนายน 1887 จากนั้นเสด็จฯ โดยรถไฟยังกรุงลอนดอน เพื่อจัดงานเลี้ยงพระราชทานที่พระราชวังบักกิ้งแฮม

วันต่อมา พระองค์เสด็จฯ โดยราชรถม้าพระที่นั่งยังมหาวิหารเวสต์มินสเตอร์ แอบบีย์ เพื่อทรงร่วมพิธีขอบคุณพระเจ้า โดยระหว่างการทำพิธี มีแสงอาทิตย์ส่องลงมาบนพระเกศาขณะที่พระองค์ทรงโค้งคำนับ ทำให้ผู้ร่วมพิธีหลายคนมองว่าพระองค์ทรงได้รับความโปรดปรานจากพระเจ้า เมื่อเสด็จฯ กลับพระราชวังบักกิ้งแฮม สมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรียเสด็จออกยังระเบียงมุก พระราชทานพระราชวโรกาสให้พสกนิกรร่วมถวายพระพร ขณะที่ช่วงเย็นมีการจัดงานเลี้ยงพระราชทานอีกครั้ง พร้อมด้วยการแสดงพลุ ในพระราชอุทยานหลวง

การฉลอง Diamond Jubilee ของสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย

10 ปีต่อมา ในวันที่ 20 มิถุนายน 1897 สมเด็จพระราชินีวิกตอเรีย ทรงเป็นพระมหากษัตริย์อังกฤษพระองค์แรก ที่มีการเฉลิมฉลองไดมอนด์ จูบิลี่ เนื่องในโอกาสครองราชย์ครบรอบ 60 ปี ทรงร่วมพิธีขอบคุณพระเจ้าที่โบสถ์เซนต์จอร์จ วินด์เซอร์ เป็นการส่วนพระองค์ จากนั้นอีก 2 วันถัดมา จึงเสด็จฯ ยังพระราชวังบักกิ้งแฮม โดยพิธีขอบคุณพระเจ้าที่มหาวิหารเซนต์ปอล ถูกจัดขึ้นเป็นระยะเวลาสั้น ๆ ที่บริเวณด้านนอก เพื่อถวายความสะดวกให้แก่สมเด็จพระราชินีนาถซึ่งกำลังประชวรด้วยโรคข้ออักเสบ โดยมีพสกนิกรจำนวนมากกว่า 1,000 คนร่วมชมพิธีจากอัฒจันทร์ที่สร้างขึ้นเป็นพิเศษ และตามขั้นบันไดของมหาวิหาร

การเฉลิมฉลองไดมอนด์ จูบิลี่ ของสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย ยังเป็นประวัติศาสตร์สำคัญของการบันทึกภาพยนตร์ยุคแรก ๆ โดยมีช่างกล้องกว่า 40 คนประจำอยู่ตามเส้นทางขบวน เพื่อจับภาพขณะสมเด็จพระราชินีนาถในช่วงเวลาสั้น ๆ เพื่อถ่ายทอดสู่สายตาของผู้ชมในสหราชอาณาจักรและทั่วโลก ซึ่งงานดังกล่าวยังได้รับความสนใจจากอุตสาหกรรมภาพยนตร์ระดับโลกอย่างมากจนถึงปัจจุบัน

การฉลอง Silver Jubilee ของพระเจ้าจอร์จที่ 5

พระเจ้าจอร์จที่ 5 พระราชนัดดาของสมเด็จพระราชินีวิกตอเรีย (1865-1936) ทรงเฉลิมฉลองซิลเวอร์ จูบิลี่ (25 ปี) เมื่อวันที่ 6 พฤษภาคม 1935 ซึ่งเป็นการเฉลิมฉลองซิลเวอร์ จูบิลี่ ครั้งแรกของราชวงศ์อังกฤษ มีการประกาศให้วันดังกล่าวเป็นวันหยุดนักขัตฤกษ์ และมีการจัดงานเฉลิมฉลอง งานเทศกาล และงานเลี้ยงต่าง ๆ ท่ามกลางแสงแดดอันโชติช่วงของเดือนพฤษภาคม

สมพระเจ้าจอร์จ และ สมเด็จพระราชินีแมรี เสด็จฯ ทรงร่วมพิธีขอบพระคุณที่มหาวิหารเซนต์ปอล ก่อนเสด็จออกระเบียงมุก พระราชวังบักกิ้งแฮม เพื่อพระราชทานพระราชวโรกาสให้ประชาชนร่วมชมพระบารมีและถวายพระพร ขณะที่ตลอดเดือนพฤษภาคม พระเจ้าจอร์จและสมเด็จพระราชินีวิกตอเรีย เสด็จฯ โดยราชรถม้าพระที่นั่ง ไปทางเหนือของกรุงลอนดอน โดยมี เจ้าหญิงมาร์กาเร็ต และ สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 พระราชนัดดาโดยเสด็จด้วย

การฉลอง Silver Jubilee ของสมเด็จพระราชินีเอลิซาเบธที่ 2

ในปี 1977 สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธ ทรงฉลองซิลเวอร์ จูบิลี่ เนื่องในโอกาสครบรอบ 25 ปีของการครองราชย์ โดยมีการประกอบพิธีทางศาสนาเพื่อระลึกถึงการสวรรคตของพระเจ้าจอร์จที่ 6 และครบรอบการเสด็จขึ้นครองราชย์ของควีนอลิซาเบธ ในวันที่ 6 กุมภาพันธ์ ขณะที่การเฉลิมฉลองถูกจัดขึ้นอย่างยิ่งใหญ่ทั้งในระดับชาติและนานาชาติ ควีนเอลิซาเบธที่ 2 เสด็จฯ พร้อมด้วย เจ้าชายฟิลลิป ดยุคแห่งเอดินบะระ เป็นระยะทาง 56,000 ไมล์ เพื่อเยือนประเทศออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ และหมู่เกาะแปซิฟิก

ก่อนเสด็จฯ กลับสหราชอาณาจักร เพื่อเยี่ยมเยือนราษฎรจำนวนกว่า 36 มณฑลในสกอตแลนด์ อังกฤษ และเวลส์ ซึ่งแค่ในแลงคาเชียร์เพียงแห่งเดียว ก็มีผู้คนมาเฝ้าฯ รับเสด็จมากกว่าล้านคนแล้ว การเสด็จฯ เยือนมณฑลต่าง ๆ ในสหราชอาณาจักรสิ้นสุดลงที่ไอร์แลนด์เหนือ ซึ่งพระองค์ทรงจัดงานพระราชทานเลี้ยงน้ำชส (Garden Party) ในอุทยานหลวง ที่ปราสาทฮิลส์โบโร

ขณะที่ไฮไลต์ของงานเฉลิมฉลอง Silver Jubilee ของสมเด็จพระราชินีเอลิซาเบธที่ 2 อยู่ที่วันเฉลิมพระชนมพรรษาทางการ 7 มิถุนายน สมเด็จพระราชินีนาถ เสด็จฯ โดยราชรถม้าพระที่นั่ง (Gold State Coach) พร้อมด้วยดยุคแห่งเอดินบะระ ไปทรงประกอบพิธีขอบคุณพระเจ้า ซึ่งมีประชาชนกว่า 1 ล้านคนมารอเฝ้าฯ รับเสด็จ บางคนถึงกับตั้งแคมป์เพื่อจับจองพื้นที่บริเวณด้านหน้าเส้นทางเสด็จฯ

การฉลอง Golden Jubilee และ Diamond Jubilee ของสมเด็จพระราชินีเอลิซาเบธที่ 2

ในปี 2002 และ 2012 สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ทรงฉลองสิริราชสมบัติครบ 50 และ 60 ปี โดยในการเฉลิมฉลองโกลเด้น จูบิลี่ สมเด็จพระราชินีนาถ เสด็จฯ พร้อมด้วยเจ้าชายฟิลลิป เยือนสหราชอาณาจักรและเครือจักรภพ และทรงจัดคอนเสิร์ตที่พระราชวังบักกิ้งแฮม ตามด้วยการแสดงพลุสุดตระการตา

ส่วนการเฉลิมฉลองไดมอนด์ จูบิลี่ ในปี 2012 เกิดขึ้นอีกครั้งในฤดูร้อน ไฮไลต์สำคัญ ได้แก่ การเฉลิมฉลองอย่างยิ่งใหญ่บนแม่น้ำเทมส์ ซึ่งมีกองเรือที่สวยงามตระการตาจำนวนกว่า 1,000 ลำ ยาตราจากจากเชลซีไปยังสะพานทาวเวอร์บริดจ์ นำโดยเรือพระราชพิธีที่สมเด็จพระราชินีนาถประทับ

นอกจากนี้ยังมีการจัดกิจกรรม Big Jubilee Lunches ขึ้นทั่วสหราชอาณาจักรและทั่วโลก โดยในสหราชอาณาจักรมีผู้เข้าร่วมประมาณ 8.5 ล้านคน ส่วนวันที่ 2 มิถุนายน ซึ่งเป็นวันครบรอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษก มีการยิงสลุตเฉลิมพระเกียรติจำนวน 62 นัดที่หอคอยแห่งลอนดอน และที่อื่น ๆ

นี่คือ ประวัติศาสตร์ Royal Jubilee อันยาวนานของราชวงศ์อังกฤษ ส่วนการเฉลิมฉลอง Platinam Jubilee ของควีนเอลิซาเบธที่ 2 จะมีรายละเอียดอย่างไรบ้างนั้น สามารถติดตามได้ที่ อัพเดตล่าสุด! รายละเอียดกิจกรรมฉลองครบรอบ 70 ปี พิธีบรมราชาภิเษก ‘ควีนเอลิซาเบธที่ 2

Courtesy Information and Photos: Historic Royal Palaces